30/4 là ngày gì? Lịch sử, ý nghĩa ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước

Ngày 30/4 hằng năm không đơn thuần là một dịp lễ, mà là cột mốc vàng son trong trang sử hào hùng của dân tộc Việt Nam ngày mà cả đất nước vỡ òa trong niềm vui thống nhất, Bắc Nam sum họp một nhà sau bao năm khói lửa chiến tranh. Đại thắng mùa Xuân 1975 không chỉ khép lại một cuộc chiến kéo dài và khốc liệt, mà còn mở ra kỷ nguyên độc lập, hòa bình và phát triển cho Tổ quốc.

Trong bài viết này, Samten Hills Dalat sẽ cùng bạn nhìn lại ngày 30/4 lịch sử hiểu rõ hơn về ý nghĩa thiêng liêng và niềm tự hào dân tộc gắn liền với Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

30/4 là ngày gì?

Ngày 30 tháng 4 là ngày kỷ niệm sự kiện Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước – một trong những dấu mốc quan trọng và thiêng liêng nhất trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Vào ngày 30/4/1975, Chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng đã kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, đưa miền Nam hoàn toàn thoát khỏi ách thống trị của chính quyền Sài Gòn, chấm dứt hơn hai thập kỷ đất nước bị chia cắt.

Sự kiện trọng đại này không chỉ đánh dấu sự toàn thắng của lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết dân tộc và ý chí độc lập, tự do của nhân dân Việt Nam, mà còn mở ra một kỷ nguyên mới: kỷ nguyên độc lập, thống nhất, hòa bình và phát triển bền vững cho cả nước.

Lịch sử ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước

Bối cảnh lịch sử trước năm 1975

Sau chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954, Hiệp định Genève được ký kết, đất nước Việt Nam tạm thời bị chia cắt thành hai miền Nam – Bắc tại vĩ tuyến 17. Miền Bắc được hoàn toàn giải phóng và tiến lên xây dựng chủ nghĩa xã hội, trong khi miền Nam vẫn nằm dưới sự kiểm soát của chính quyền Việt Nam Cộng hòa do Mỹ hậu thuẫn. Cuộc chia cắt này không chỉ mang tính chất lãnh thổ mà còn thể hiện sự đối lập gay gắt giữa hai chế độ chính trị.

Trước tình hình đó, toàn thể nhân dân Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã kiên cường tiến hành cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước nhằm thực hiện mục tiêu thiêng liêng: giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Cuộc kháng chiến kéo dài suốt hai thập kỷ với biết bao hy sinh, gian khổ, là minh chứng hùng hồn cho ý chí độc lập, tự do và tinh thần quật cường của dân tộc ta.

Diễn biến Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử

Vào cuối năm 1974, đầu năm 1975, cục diện chiến trường miền Nam thay đổi nhanh chóng theo chiều hướng có lợi cho cách mạng. Nhận thấy thời cơ chín muồi, Bộ Chính trị Trung ương Đảng đã đề ra kế hoạch giải phóng hoàn toàn miền Nam trong hai năm 1975–1976, với tinh thần “cả năm 1975 là thời cơ” và nhấn mạnh: “nếu thời cơ đến thì giải phóng miền Nam ngay trong năm 1975”.

Chiến dịch mở màn là Chiến dịch Tây Nguyên, diễn ra vào tháng 3/1975, giành thắng lợi vang dội, mở toang cánh cửa chiến lược cho các đợt tấn công tiếp theo. Tiếp nối là Chiến dịch Huế – Đà Nẵng, đánh tan hệ thống phòng thủ trung miền Trung của đối phương, tạo đà thuận lợi để tiến về Sài Gòn.

Trước tình hình đó, Bộ Chính trị hạ quyết tâm giải phóng miền Nam trước mùa mưa và phát động Chiến dịch Hồ Chí Minh – chiến dịch cuối cùng, quyết định thắng lợi hoàn toàn cho cách mạng. Mệnh lệnh “Thần tốc, thần tốc hơn nữa! Táo bạo, táo bạo hơn nữa! Tranh thủ từng giờ từng phút, xốc tới chiến trường!” của Đại tướng Võ Nguyên Giáp được truyền đi khắp chiến trường, khơi dậy khí thế chiến đấu sôi sục trên khắp mọi mặt trận.

Đỉnh cao là cuộc tổng tiến công vào Sài Gòn

Vào lúc 17 giờ ngày 26/4/1975, chiến dịch Hồ Chí Minh chính thức mở màn. Năm cánh quân chủ lực của ta đồng loạt tiến công, vượt qua các tuyến phòng thủ của địch để áp sát trung tâm Sài Gòn.

10 giờ 45 phút ngày 30/4/1975, xe tăng và bộ binh quân giải phóng tiến vào Dinh Độc Lập, bắt giữ toàn bộ nội các chính quyền Sài Gòn. Tổng thống Dương Văn Minh, người mới nhậm chức được 2 ngày, đã tuyên bố đầu hàng vô điều kiện.

11 giờ 30 phút cùng ngày, lá cờ cách mạng tung bay trên nóc Dinh Độc Lập, đánh dấu thời khắc lịch sử: miền Nam hoàn toàn được giải phóng, đất nước Việt Nam được thống nhất sau hơn một thế kỷ bị chia cắt và chiến tranh.

Thời khắc thống nhất đất nước

Ngày 30 tháng 4 năm 1975 đi vào lịch sử dân tộc như một mốc son chói lọi, đánh dấu sự toàn thắng của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Đây là thắng lợi của trí tuệ, bản lĩnh và lòng yêu nước nồng nàn của toàn dân tộc Việt Nam dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng. Sự kiện này đã chấm dứt hoàn toàn chế độ thực dân kiểu mới trên lãnh thổ Việt Nam, thống nhất lãnh thổ và chính trị, mở ra một kỷ nguyên mới – kỷ nguyên độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.

Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IV (năm 1976) khẳng định: “Thắng lợi của nhân dân ta trong sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước mãi mãi được ghi vào lịch sử dân tộc như một trong những trang chói lọi nhất… đi vào lịch sử thế giới như một chiến công vĩ đại của thế kỷ XX”.

Ngày nay, mỗi dịp 30/4, người dân Việt Nam lại bày tỏ lòng tri ân sâu sắc đối với những hy sinh cao cả của các thế hệ đi trước và càng thêm tin tưởng vào con đường đổi mới, phát triển bền vững dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Đó không chỉ là một ngày lễ, mà là lời nhắc nhở thiêng liêng về giá trị của độc lập, hòa bình và khát vọng vươn lên không ngừng của dân tộc Việt Nam.

Ý nghĩa ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước

Ngày 30 tháng 4 năm 1975 là một mốc son chói lọi trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Đây là ngày kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, mở ra một kỷ nguyên mới – kỷ nguyên độc lập, tự do và đi lên chủ nghĩa xã hội trên phạm vi cả nước.

Đối với dân tộc Việt Nam

• Chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình: Ngày 30/4/1975 khép lại hơn 30 năm chiến tranh liên miên, mang lại hòa bình và cơ hội xây dựng cuộc sống mới cho toàn dân tộc.
• Thống nhất đất nước, hoàn thành sự nghiệp giải phóng dân tộc: Sự kiện 30/4 đánh dấu thắng lợi trọn vẹn của sự nghiệp đấu tranh giành độc lập và thống nhất, đưa hai miền Nam – Bắc về một mối, thực hiện khát vọng ngàn đời của dân tộc ta.
• Mở ra kỷ nguyên mới: Từ đây, Việt Nam chính thức bước vào thời kỳ mới – kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân bắt tay vào công cuộc khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh và xây dựng đất nước.
• Khẳng định sức mạnh dân tộc: Chiến thắng là minh chứng rõ ràng cho tinh thần yêu nước nồng nàn, ý chí tự cường, tài năng quân sự và trí tuệ Việt Nam – một dân tộc nhỏ bé nhưng đã đánh bại những thế lực đế quốc hùng mạnh nhất thời đại bằng chính sức mình.

Đối với khu vực và thế giới

• Cổ vũ phong trào giải phóng dân tộc: Chiến thắng của Việt Nam đã truyền cảm hứng mạnh mẽ cho các dân tộc bị áp bức trên thế giới đứng lên đấu tranh giành độc lập, tự do, đặc biệt tại châu Á, châu Phi và Mỹ Latin.
• Làm thay đổi cục diện quốc tế: Đại thắng mùa Xuân 1975 đã giáng một đòn quyết định vào chiến lược toàn cầu phản cách mạng của đế quốc Mỹ, làm suy yếu hệ thống thực dân kiểu mới và tăng cường thế tiến công của các lực lượng cách mạng trên toàn thế giới.
• Khẳng định vị thế Việt Nam: Thắng lợi của dân tộc Việt Nam đã đưa đất nước vươn lên một tầm vóc mới trên trường quốc tế, được bạn bè năm châu nể trọng, trở thành biểu tượng của tinh thần đấu tranh bất khuất và khát vọng hòa bình, công lý.

Các hoạt động kỷ niệm ngày 30/4 trong năm 2025

Trong năm 2025, kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025) sẽ diễn ra với nhiều hoạt động ý nghĩa và trang trọng. Các sự kiện chính bao gồm:

• Lễ diễu binh và diễu hành cấp quốc gia
• • Vào ngày 30/4/2025, TP.HCM sẽ tổ chức lễ diễu binh, diễu hành trọng thể trên tuyến đường Lê Duẩn, Quận 1, trước Hội trường Thống Nhất. Lễ diễu binh sẽ bắt đầu lúc 6h30 sáng và dự kiến thu hút khoảng 13.000 người tham gia, bao gồm lực lượng vũ trang, công an, dân quân tự vệ, cựu chiến binh, thanh niên và đại diện kiều bào. Trong đó, có sự góp mặt của 3.200 cán bộ, chiến sĩ từ các tỉnh phía Bắc. Lộ trình diễu binh sẽ chia thành bốn hướng và kết thúc tại các điểm tập kết như Công viên Tao Đàn, Bến Bạch Đằng, Sân vận động Hoa Lư và Công viên Lê Văn Tám.
  • Các hoạt động đặc biệt trong lễ diễu binh sẽ bao gồm bắn 21 loạt đại bác, không quân bay chào mừng, diễu hành xe mô hình, thả chim bồ câu, cùng với sự tham gia của các đơn vị văn hóa nghệ thuật. Chương trình này sẽ được truyền hình trực tiếp trên các đài truyền hình quốc gia như VTV1, HTV và các đài phát thanh – truyền hình địa phương, cùng với 20 màn hình LED lớn dọc các tuyến đường diễu hành.
• Các hoạt động tưởng niệm và tri ân: Dịp lễ này cũng sẽ tổ chức các hoạt động tưởng niệm và tri ân các Anh hùng liệt sĩ, những người đã hy sinh vì độc lập và tự do của dân tộc. Một trong các hoạt động đáng chú ý là lễ dâng hương tại các khu di tích, tưởng niệm các chiến sĩ và đồng bào đã hy sinh trong cuộc chiến tranh giải phóng.
• Triển lãm ảnh “Tự hào một dải biên cương”: Một triển lãm ảnh mang tên “Tự hào một dải biên cương” sẽ được tổ chức tại các địa điểm công cộng, đặc biệt là tại các khu di tích lịch sử, với mục tiêu khắc họa lại những khoảnh khắc đáng nhớ trong cuộc đấu tranh bảo vệ và xây dựng đất nước, từ chiến tranh đến hòa bình, từ gian khó đến chiến thắng.
• Chương trình cầu truyền hình “Bản trường ca hòa bình”: Đây là chương trình đặc biệt được tổ chức trên các kênh truyền hình quốc gia, kết nối các điểm cầu từ Hà Nội, TP.HCM và các địa phương khác, nhằm tái hiện lại hành trình đấu tranh gian khổ của dân tộc, đồng thời tôn vinh các giá trị hòa bình, đoàn kết và phát triển.
• Lễ bắn pháo hoa chào mừng: Vào tối ngày 30/4/2025, sẽ có lễ bắn pháo hoa tại nhiều điểm trong TP.HCM, tạo không khí sôi động và phấn khởi cho người dân tham gia kỷ niệm. Các màn pháo hoa sẽ được tổ chức tại các địa điểm như khu vực Công viên Tao Đàn, Sân vận động Hoa Lư, và khu vực gần các điểm diễu hành, mang đến không gian vui tươi và rực rỡ để chào mừng sự kiện trọng đại này.

Tất cả các hoạt động này sẽ tạo nên một không gian kỷ niệm trang trọng và đầy ý nghĩa, giúp người dân Việt Nam cùng nhau ôn lại quá khứ hào hùng và hướng tới tương lai tươi sáng, hòa bình và phát triển.

Vậy đó, ngày 30/4 không chỉ là một dấu mốc lịch sử hào hùng, đánh dấu sự thống nhất non sông mà còn là dịp để mỗi người dân Việt Nam thêm trân trọng những giá trị hòa bình và độc lập. Nếu bạn có kế hoạch du lịch trong những ngày nghỉ lễ này và ghé thăm Đà Lạt mộng mơ, đừng quên dành thời gian khám phá Samten Hills Dalat. Nơi đây không chỉ sở hữu vẻ đẹp thiên nhiên thanh bình mà còn mang đậm dấu ấn văn hóa Phật giáo Kim Cương Thừa, hứa hẹn mang đến những trải nghiệm tâm linh sâu sắc và an yên trong chuyến đi của bạn.